Πρώτα από όλα λιπαίνουν, δηλαδή
μειώνουν τις τριβές ανάμεσα στα κινούμενα μέρη του κινητήρα. Το λάδι δημιουργεί ένα φιλμ το οποίο εισχωρεί ανάμεσα στις δύο επιφάνειες, επιτρέποντάς τους παράλληλα την κίνηση, χωρίς όμως να έρχονται σε επαφή.
Η δεύτερη βασική λειτουργία που εξυπηρετεί το λιπαντικό, είναι η απαγωγή θερμότητας από τα τοιχώματα του κινητήρα. Το λάδι που ρέει εντός του κινητήρα πρέπει να είναι σε τέτοια κατάσταση που η σύνθεσή του να μπορεί να αντέχει τις θερμοκρασίες λειτουργίας.
Ακόμα μια σημαντική λειτουργία του λιπαντικού είναι ότι, λόγω των ειδικών καθαριστικών συστατικών που διαθέτει, φροντίζει και απομακρύνει τα διάφορα υπολείμματα καύσης που δημιουργούνται.