Short Videos
Κάθε πότε αλλάζει ο ιμάντας χρονισμού;
Ο κινητήρας δε λειτουργεί χωρίς τον ιμάντα χρονισμού. Μεταξύ άλλων, αυτός οδηγεί τους εκκεντροφόρους και εξασφαλίζει ότι οι βαλβίδες εισαγωγής και εξαγωγής ανοίγουν και κλείνουν την κατάλληλη στιγμή. Με την πάροδο του χρόνου όμως, ο ιμάντας χρονισμού θα ραγίσει και θα γίνει πορώδης - γι αυτό πρέπει να αντικαθίσταται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Διαφορετικά, θα προκύψει σοβαρή ζημιά στον κινητήρα σε περίπτωση που ο οδοντωτός ιμάντας σπάσει ή κοπεί.
Πότε πρέπει να αλλάξει ο ιμάντας χρονισμού;
Το χρονικό σημείο αλλαγής του ιμάντα χρονισμού εξαρτάται από το κάθε όχημα. Τα διαστήματα είναι συνήθως μεταξύ 100.000 και 200.000 χιλιομέτρων. Το ακριβές χρονικό διάστημα της αλλαγής σημειώνεται στις οδηγίες λειτουργίας για το εκάστοτε αυτοκίνητο - όπως επίσης στο φυλλάδιο εξυπηρέτησης (βιβλίο service), όπου πρέπει επίσης να καταχωρηθεί μια αλλαγή που έχει ήδη γίνει.
Αυτοκόλλητες ετικέτες στο χώρο του κινητήρα μπορούν επίσης να υποδεικνύουν την τελευταία αλλαγή ιμάντα χρονισμού. Η ηλικία του παίζει επίσης ρόλο, διότι μετά από δέκα χρόνια έρχεται το τέλος. Αν δεν είστε βέβαιοι, τα συνεργεία μπορούν να προβούν σε οπτική επιθεώρηση του ιμάντα χρονισμού.
Τα διαστήματα αλλαγής μπορούν να διαφέρουν σημαντικά από μοντέλο σε μοντέλο. Αυτά κυμαίνονται από τα 60.000 έως τα 240.000 χιλιόμετρα. Εκτός από αυτές τις ενδείξεις χιλιομέτρων, υπάρχει πάντα και μια προδιαγραφή χρόνου (σε έτη), επειδή ο ιμάντας χρονισμού με την πάροδο του χρόνου γίνεται εύθραυστος. Σε κάθε περίπτωση, τα διαστήματα εξαρτώνται πάντα από τον κινητήρα, που έχει τοποθετηθεί. Σε ένα VW Golf VI 2.0 TDI του 2010 με 140 PS, απαιτείται αλλαγή του ιμάντα χρονισμού κάθε 210.000 χιλιόμετρα. Το ίδιο ισχύει και για τα Passat, Touran κτλ. εφόσον έχουν εγκατεστημένο τον ίδιο κινητήρα του ομίλου. Τα τελευταία χρόνια, τα διαστήματα σε ορισμένους κατασκευαστές έχουν διευρυνθεί σημαντικά. Σε VW περίπου 90.000 χιλιομέτρων με κινητήρα 1.9 TDI (κατασκευάστηκε το 2000) η αλλαγή γίνεται στα 210.000 χιλιόμετρα.
Κόστος αλλαγής του ιμάντα χρονισμού
Το κόστος αλλαγής ενός ιμάντα χρονισμού κυμαίνεται ανάλογα με τα διαστήματα. Πόσο πρέπει να πληρώσετε, εξαρτάται αφενός από την πολυπλοκότητα του κινητήρα, αφετέρου από την προσβασιμότητα του ιμάντα χρονισμού στο χώρο του κινητήρα, καθώς και από την επιλογή του συνεργείου. Για ένα Opel Astra 1.6 (115 PS) του 2010, για παράδειγμα, τα καταστήματα ζητούν από περίπου 340 ευρώ έως 480 ευρώ (Γερμανία). Σε άλλες περιπτώσεις το κόστος μπορεί να φτάσει έως και τα 1.000 ευρώ. Ιδιαίτερα ακριβά θα γίνουν τα πράγματα για τους ιδιοκτήτες μοντέλων, στα οποία ο ιμάντας χρονισμού μπορεί να αντικατασταθεί μόνο εφόσον βγει από τη θέση του ο κινητήρας. Αυτή η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως και δύο μέρες και γι αυτό το λόγο τα έξοδα θα είναι σαφώς με τέσσερα ψηφία. Ωστόσο, αυτή η περίπτωση αφορά μόνο σε πολύ λίγα μοντέλα.
Η λειτουργία του ιμάντα χρονισμού στον κινητήρα
Ο οδοντωτός ιμάντας κινείται από το στροφαλοφόρο άξονα και συγχρονίζει τη διαδρομή μεταξύ των εκκεντροφόρων (ή μόνο ενός εκκεντροφόρου) και του στροφαλοφόρου άξονα. Ο ιμάντας χρονισμού οδηγεί επίσης συχνά βοηθητικές μονάδες, όπως η αντλία νερού και μερικές φορές το υδραυλικό τιμόνι. Ωστόσο, αυτό δε συμβαίνει συχνά στους νεότερους κινητήρες. Εδώ οι πρόσθετες μονάδες εξαρτώνται από άλλα κινούμενα μέρη, έτσι ώστε ο οδοντωτός ιμάντας να εκτίθεται σε σημαντικά χαμηλότερα φορτία. Το κύριο καθήκον του ιμάντα χρονισμού είναι να οδηγήσει σωστά τον εκκεντροφόρο, ο οποίος με τη σειρά του είναι υπεύθυνος για το άνοιγμα και το κλείσιμο των βαλβίδων εισαγωγής και εξαγωγής. Εύκολα μπορεί να φανταστεί κάποιος τι θα συμβεί αν ο οδοντωτός ιμάντας δεν έχει αρκετή ένταση, «πηδάει» γρανάζια ή σκίζεται σιγά σιγά: Οι βαλβίδες θα ανοίξουν σε λάθος χρόνο και έπειτα τα χτυπημένα έμβολα θα γυρίσουν. Με τύχη, σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να αντικατασταθούν μόνο οι βαλβίδες και η κυλινδροκεφαλή. Οι άτυχοι δε θα μπορέσουν να αποφύγουν την αλλαγή ολόκληρης της μηχανής.
Υπάρχουν επίσης κινητήρες στους οποίους η ρήξη του οδοντωτού ιμάντα δεν οδηγεί αναγκαστικά σε βλάβη του μοτέρ. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα έμβολα και οι βαλβίδες δεν είναι δυνατόν ούτε να αγγιχτούν εξαιτίας του σχεδιασμού τους. Ωστόσο, αυτό αφορά συνήθως σε παλαιότερους κινητήρες με χαμηλότερη συμπίεση ή πετρελαιοκινητήρες υψηλής συμπίεσης και turbo κινητήρες οι οποίοι έχουν αποσυρθεί ή αποσύρονται και είναι και εκτός ζήτησης. Μεταξύ των κινητήρων του VW Golf II (1984-1991) υπάρχουν, τέτοια παραδείγματα, συμπεριλαμβανομένου του βενζινοκινητήρα των 1,8 λίτρων με ισχύ 90 PS (και κωδικό RP).
Τι αλλάζεται κατά την αλλαγή του ιμάντα χρονισμού
Συχνά έχει νόημα να αντικατασταθούν και άλλα μέρη με την αλλαγή του ιμάντα χρονισμού. Τα εξαρτήματα που συμμετέχουν στη λειτουργία του ιμάντα χρονισμού προσφέρονται συνήθως μαζί με το νέο ιμάντα σε ένα κιτ επισκευής. Για παράδειγμα, μια νέα τροχαλία έντασης και νέες τροχαλίες παραμόρφωσης είναι υποχρεωτικές κατά την αλλαγή ενός ιμάντα χρονισμού. Συνιστάται επίσης η αντικατάσταση της αντλίας νερού κατά την αλλαγή του ιμάντα χρονισμού, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή κινείται και από τον ιμάντα χρονισμού. Ο συνδυασμός ενός νέου οδοντωτού ιμάντα και μιας παλιάς αντλίας νερού μπορεί να προκαλέσει βλάβες. Δεν είναι σπάνιο η παλιά αντλία να μπλοκάρει σε συνδυασμό με το νέο οδοντωτό ιμάντα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει στη φθορά του οδοντωτού ιμάντα. Σε αυτήν την περίπτωση, ο εκκεντροφόρος και ο στροφαλοφόρος άξονας λειτουργούν με λάθος κύκλο.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του ιμάντα χρονισμού
Σε αντίθεση με μια καδένα χρονισμού από μέταλλο, ένας οδοντωτός ιμάντας από καουτσούκ και πλαστικό λειτουργεί πιο αθόρυβα, είναι ελαφρύτερος και έχει λιγότερες τριβές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα μετρήσιμο πλεονέκτημα κατανάλωσης. Επιπλέον, ο ιμάντας χρονισμού στην πλήρη λειτουργία του μπορεί να είναι πιο συμπαγής, επειδή είναι πιο εύκαμπτος και δε χρειάζεται να λειτουργεί μέσα σε λάδι, όπως η καδένα χρονισμού. Έτσι, αποδεικνύεται ιδιαίτερα κατάλληλος για μικρά αυτοκίνητα με στενούς χώρους κινητήρων. Εν τω μεταξύ, οι οδοντωτοί ιμάντες μπορούν επίσης να σχεδιαστούν έτσι, ώστε να έχουν διάρκεια λειτουργίας πάνω από 200.000 χιλιόμετρα. Βέβαια, και οι καδένες χρονισμού μπορούν να ανεχθούν ανάλογα μεγάλες αποστάσεις - συχνά, δε, και κατά πολύ μεγαλύτερες. Ωστόσο, πολλές καδένες έχουν μήκος μόνο λίγων χιλιοστών. Οι -εξ αυτών των λόγων- μεταβαλλόμενοι όροι χρονισμού, έχουν ως αποτέλεσμα την υποδεέστερη συμπεριφορά καύσης του κινητήρα (όπου προκύπτει λιγότερη ισχύς και μεγαλύτερη κατανάλωση). Αυτό το πρόβλημα δε συμβαίνει με έναν οδοντωτό ιμάντα, που καθ όλη τη διάρκεια της ζωής της δεν επιμηκύνεται σχεδόν ποτέ.
Τα μειονεκτήματα του ιμάντα χρονισμού περιλαμβάνουν κυρίως τον κίνδυνο αυτός να ραγίσει ξαφνικά. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στην επιβάρυνσή του κατά τη λειτουργία, αλλά και στο γεγονός ότι το υλικό γίνεται εύθραυστο με την πάροδο του χρόνου. Η μόνιμη θερμότητα, η ξηρότητα, καθώς και η μη χρήση προκαλούν την ταχύτερη γήρανση του ιμάντα χρονισμού. Και επειδή το λάδι του κινητήρα βλάπτει τον ιμάντα, η λειτουργία του τελευταίου πρέπει να στεγάζεται έξω από τον κινητήρα. Ωστόσο, υπάρχουν και ειδικοί ιμάντες χρονισμού, που λειτουργούν μέσα σε ένα... λουτρό λαδιού. Οι κατασκευαστές ελπίζουν ότι αυτό οδηγεί σε ακόμα χαμηλότερες τριβές και λιγότερο επιβαρυντικό φορτίο στον κινητήρα (π.χ. 1.0 Ecoboost της Ford).
Τακτικός έλεγχος του ιμάντα χρονισμού
Για να αποφευχθεί η πρόκληση ζημιάς στον οδοντωτό ιμάντα, οι κατασκευαστές παρέχουν συστάσεις για τα χρονικά διαστήματα, που πρέπει αυτός να αντικατασταθεί. Επιπλέον, έχει σαφώς νόημα να εξετάζουμε τακτικά τον ιμάντα χρονισμού μεταξύ των αλλαγών. Στο πλαίσιο της επιθεώρησης, ο επονομαζόμενος «οπτικός έλεγχος» του ιμάντα χρονισμού είναι επομένως υποχρεωτικός για πολλούς κινητήρες. Αν είναι απαραίτητο, ο μηχανικός μπορεί να σφίξει ξανά τον ιμάντα χρονισμού. Σε σπάνιες περιπτώσεις, παρατηρούνται ρωγμές κατά τη διάρκεια αυτού του ελέγχου, με αποτέλεσμα αυτός ο ιμάντας να πρέπει να αλλάζει πρόωρα. Ωστόσο, ένας τακτικός έλεγχος δε θα σας απαλλάξει από την προτεινόμενη αλλαγή του ιμάντα: Και, βέβαια, ένας έλεγχος του οδοντωτού ιμάντα δεν μπορεί να καθυστερήσει την αντικατάστασή του. Πάντα ενοχλητικό: αν ο ιμάντας χρονισμού κοπεί εντός της περιόδου εγγύησης του αυτοκινήτου και πριν από τη συνιστώμενη αλλαγή, ο οδηγός δεν είναι υπεύθυνος. Παρ όλα αυτά, ανάλογα με τον «κανονισμό καλής θέλησης» του κατασκευαστή, μπορεί τα έξοδα να παραμείνουν εις βάρος του.
Αλλαγή ιμάντα χρονισμού: Ανεξάρτητο ή εξουσιοδοτημένο συνεργείο;
Ιδιαίτερα, στα παλαιότερα αυτοκίνητα οι ιδιοκτήτες αποφεύγουν να κάνουν την ακριβή αλλαγή ιμάντα χρονισμού, που πραγματοποιείται στο ακριβό εξουσιοδοτημένο συνεργείο. Αυτό γενικά δεν αποτελεί πρόβλημα, καθώς οποιοδήποτε καλό συνεργείο μπορεί να επέμβει αποτελεσματικά στους περισσότερους κινητήρες. Και αυτό περιλαμβάνει επίσης ανεξάρτητα συνεργεία. Σε κάθε περίπτωση, είναι χρήσιμο να ενημερωθείτε για τον απαιτούμενο χρόνο εργασίας για το αντίστοιχο μοντέλο. Για παράδειγμα, αν ο χρόνος επισκευής που καθορίζεται από τον κατασκευαστή είναι δύο ώρες, ακόμα και ένα ανεξάρτητο συνεργείο δε θα πρέπει χρεώσει επιπλέον ποσό αν οι ώρες εργασίας είναι σημαντικά περισσότερες. Ωστόσο, λόγω της έλλειψης εμπειρίας και εξειδίκευσης, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού οχημάτων, τα ανεξάρτητα συνεργεία χρειάζονται μερικές φορές πολύ περισσότερο χρόνο σε σχέση με ένα εξουσιοδοτημένο συνεργείο, το οποίο μπορεί γρήγορα να καταστρέψει ένα πλεονέκτημα κόστους σχετικά με το ωράριο εργασίας. Πριν από την αλλαγή του ιμάντα χρονισμού, οι πελάτες θα πρέπει επίσης να διευκρινίσουν σε ένα ανεξάρτητο συνεργείο ποια ανταλλακτικά, αλλάζουν κατά την εργασία. Μετά από την αλλαγή του ιμάντα χρονισμού σε ανεξάρτητα συνεργεία υπήρξαν περιπτώσεις, που ο ιμάντας «πήδηξε», καθώς η αντλία νερού δεν αντικαταστάθηκε.
Να αλλάξω μόνος μου τον ιμάντα χρονισμού;
Αυτό που παραμένει είναι το ερώτημα αν μια αλλαγή ιμάντα χρονισμού μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί ανεξάρτητα στο οικιακό γκαράζ. Σαφώς: Αυτή η επισκευή συνιστάται μόνο σε πολύ έμπειρα... κατσαβίδια, καθώς η αλλαγή είναι συχνά πολύ περίπλοκη και απαιτούνται πολλές φορές ειδικά εργαλεία. Σε ορισμένα μοντέλα, για παράδειγμα, ο κινητήρας πρέπει να αποκολληθεί από τις βάσεις του και να μετακινηθεί εν μέρει - μια όχι εντελώς ακίνδυνη δουλειά. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος ο στροφαλοφόρος και ο εκκεντροφόρος άξονας να μη λειτουργούν με τέλειο συγχρονισμό μετά από την αλλαγή του ιμάντα χρονισμού. Και ακόμα και η μικρότερη απόκλιση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές. Η συμβουλή μας: Δεδομένου ότι πρόκειται για εργασία σε εξαρτήματα κινητήρων, αυτή η δουλειά πρέπει να παραμείνει στο εξειδικευμένο προσωπικό.
Κατά την αγορά ενός μεταχειρισμένου δώστε προσοχή στον ιμάντα χρονισμού
Πριν από την αγορά ενός μεταχειρισμένου, ο αγοραστής θα πρέπει να ερευνήσει αν το αυτοκίνητο διαθέτει οδοντωτό ιμάντα και πότε πρέπει να αλλαχτεί αυτός. Πάντα πρέπει να έχει κανείς στο νου του το εξής: Δεν είναι σημαντικά μόνο τα χιλιόμετρα, που έχει διανύσει το αυτοκίνητο, αλλά και η ηλικία του. Ένας ιμάντας χρονισμού δώδεκα ετών είναι σαφώς πολυκαιρισμένος και... ύποπτος, ακόμα κι αν το αυτοκίνητο έχει διανύσει μόνο 30.000 χιλιόμετρα με αυτόν. Ο πωλητής, λοιπόν, θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχει αξιόπιστα στοιχεία σχετικά με την αλλαγή του ιμάντα χρονισμού (τιμολόγιο συνεργείου ή σφραγισμένη εγγραφή στο βιβλίο service). Αν ο ιμάντας χρονισμού πρόκειται να αλλαχτεί ή η αλλαγή του δεν έγινε όταν έπρεπε στο παρελθόν, ο υποψήφιος πελάτης θα έχει πλεονέκτημα σχετικά με τη διαπραγμάτευση της τιμής.