Πώς να αλλάξεις λάμπες μόνος σου: Ένας πλήρης οδηγός

Πρώτο βήμα η αναγνώριση της καμένης λάμπας, αλλά και η πληροφόρηση για τον τύπο και τις προδιαγραφές της.
Η πρόσβαση στην λάμπα συνήθως είναι εύκολη, όμως στα LED ή Xenon φανάρια μπορεί να χρειαστούν εξειδικευμένα εργαλεία.
Η τοποθέτηση της νέας λάμπας έχει συγκεκριμένα βήματα και διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο της.
Τελευταίο βήμα αποτελεί πάντοτε ο έλεγχος καλής λειτουργίας και της κατεύθυνσης της δέσμης φωτός.

Πρώτο βήμα η αναγνώριση της καμένης λάμπας, αλλά και η πληροφόρηση για τον τύπο και τις προδιαγραφές της.

Η αλλαγή λάμπας στο αυτοκίνητο είναι μια από τις βασικές εργασίες συντήρησης που μπορεί να κάνει ο καθένας, ακόμα και χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις. Είτε έχεις παραδοσιακούς λαμπτήρες αλογόνου, είτε πιο σύγχρονες τεχνολογίες LED ή Xenon (HID), είναι σημαντικό να γνωρίζεις τι χρησιμοποιεί το όχημά σου, πώς αφαιρείς την παλιά μονάδα και πώς την αντικαθιστάς σωστά. Ας δούμε αναλυτικά τη διαδικασία και τι πρέπει να προσέξεις ανάλογα με τον τύπο του φωτισμού.

Η πρώτη και βασικότερη ενέργεια είναι να εντοπίσεις ποια λάμπα έχει καεί (μεσαία σκάλα, μεγάλη σκάλα, φλας, πίσω φώτα κ.λπ.). Αυτό μπορεί να γίνει ενεργοποιώντας όλα τα φώτα και κατεβαίνοντας από το αυτοκίνητο ή χρησιμοποιώντας την βοήθεια ενός φίλου που θα σταθεί έξω από το αυτοκίνητο και θα σε πληροφορεί όσο ανάβεις ένα-ένα τα φώτα. Στη συνέχεια, πρέπει να μάθεις ποιο είδος τεχνολογίας χρησιμοποιεί το αυτοκίνητό σου. Τα περισσότερα παλαιότερα μοντέλα χρησιμοποιούν λάμπες αλογόνου (Halogen), οι οποίες είναι φθηνές και εύκολες στην αντικατάσταση. Τα πιο σύγχρονα μοντέλα μπορεί να έχουν LED φώτα, που συνήθως ενσωματώνονται σε κλειστές μονάδες (και δεν αλλάζουν εύκολα), ή Xenon/HID (High Intensity Discharge), που απαιτούν ειδικούς μετατροπείς (ballasts) και είναι πιο απαιτητικές στην αντικατάσταση.

Tip: Το εγχειρίδιο του οχήματός σου θα αναφέρει τον τύπο λαμπτήρα (π.χ. H4, H7, D2S, W5W, T10) και την τεχνολογία του. Μπορείς επίσης να χρησιμοποιήσεις εφαρμογές ή ιστοσελίδες ανταλλακτικών για να δεις τις συμβατές λάμπες με το μοντέλο σου.
 

Η πρόσβαση στην λάμπα συνήθως είναι εύκολη, όμως στα LED ή Xenon φανάρια μπορεί να χρειαστούν εξειδικευμένα εργαλεία.

Η πρόσβαση στην λάμπα εξαρτάται από το αν πρόκειται για το εμπρός ή το πίσω φανάρι, καθώς και από τον διαθέσιμο χώρο στον θόλο του κινητήρα. Για λάμπες αλογόνου, η διαδικασία είναι απλή: αφαιρείς το κάλυμμα, ξεκουμπώνεις το φις και περιστρέφεις τη λάμπα. Αν έχεις LED μονάδες, πολλές φορές δεν αλλάζει μόνο η λάμπα, αλλά ολόκληρη η μονάδα φωτισμού. Σε ορισμένα μοντέλα (όπως Audi, BMW, Tesla), αυτό απαιτεί εξειδικευμένα εργαλεία ή ακόμα και αποσυναρμολόγηση του προφυλακτήρα. Για Xenon/HID, χρειάζεται προσοχή. Πρώτα αποσυνδέεις την μπαταρία, καθώς τα HID δουλεύουν με υψηλή τάση. Στη συνέχεια, αποσπάς το ballast και μετά τη λάμπα.

Προσοχή! Πάντα να σβήνεις τον κινητήρα και να αποσυνδέεις την μπαταρία όταν δουλεύεις με HID ή LED συστήματα για λόγους ασφαλείας.

Η τοποθέτηση της νέας λάμπας έχει συγκεκριμένα βήματα και διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο της.

Η τοποθέτηση της νέας λάμπας είναι το πιο καθοριστικό στάδιο της διαδικασίας, καθώς πρέπει να εξασφαλίσεις τόσο την ασφαλή στήριξή της όσο και τη σωστή λειτουργία της. Ανάλογα με τον τύπο λαμπτήρα (αλογόνου, Xenon, LED) και το σημείο που τοποθετείται (μπροστινό φανάρι, πίσω φανάρι, φλας, πλαφονιέρα κ.λπ.), η διαδικασία διαφέρει ελαφρώς. Αν τοποθετείς λάμπες αλογόνου, πρώτα πιάσε τη λάμπα χωρίς να αγγίξεις το γυάλινο μέρος. Ευθυγράμμισε τη βάση με την «πρίζα» του φαναριού και στρίψε τη δεξιόστροφα μέχρι να ακούσεις ένα κλικ. Αν υπάρχει μεταλλικός συνδετήρας, ασφαλίσέ τον χωρίς να τον πιέσεις υπερβολικά. Μετά, τοποθέτησε το καπάκι του φαναριού.

Οι λάμπες LED, είτε πρόκειται για εργοστασιακή εγκατάσταση είτε για aftermarket, είναι πιο σύγχρονο σύστημα φωτισμού και συχνά απαιτούν τη χρήση μετατροπέα (driver) ή άλλων εξαρτημάτων για την σωστή τους λειτουργία. Αν έχεις aftermarket LED λάμπες, τοποθέτησέ τις στην ίδια θέση με την παλιά λάμπα αλογόνου, αφού πρώτα τοποθετήσεις τη βάση του LED, εάν η λάμπα απαιτεί κάποια ξεχωριστή βάση για να ασφαλιστεί. Όταν τοποθετήσεις το LED στοιχείο, φρόντισε να είναι στραμμένο οριζόντια, ώστε το φως να διαχέεται σωστά και να μην επηρεάζει τη θέση της δέσμης. Στη συνέχεια, σύνδεσε τον driver της λάμπας με το σύστημα του αυτοκινήτου και βεβαιώσου ότι τα καλώδια είναι ασφαλισμένα και δεν παρεμβαίνουν με άλλες συσκευές, όπως ο ανεμιστήρας του LED. Κλείσε το καπάκι και επαλήθευσε ότι όλα λειτουργούν σωστά.

Για τις λάμπες Xenon ή HID, η διαδικασία είναι λίγο πιο περίπλοκη. Πρώτα, πρέπει να αποσυνδέσεις την παλιά λάμπα από το ballast (μετατροπέα τάσης). Ο μετατροπέας είναι το εξάρτημα που παρέχει την απαραίτητη τάση για τη λειτουργία της HID λάμπας, και η σωστή αποσύνδεσή του είναι σημαντική. Στη συνέχεια, τοποθέτησε τη νέα λάμπα στον καθρέπτη του φαναριού, βεβαιώνοντας ότι κάθεται απόλυτα στη θέση της. Οι HID λάμπες συνήθως διαθέτουν γλωττίδες που επιτρέπουν μόνο τη σωστή τοποθέτηση, ώστε να μην μπορείς να βάλεις τη λάμπα λάθος. Στη συνέχεια, σύνδεσε την καλωδίωση του ballast με τη νέα λάμπα και ασφαλίσου ότι η σύνδεση είναι σφιχτή και ασφαλής.

Σε όλες τις περιπτώσεις, είναι πολύ σημαντικό να ελέγξεις ότι η νέα λάμπα είναι τοποθετημένη σωστά και σταθερά πριν κλείσεις το φανάρι. Αν η λάμπα δεν είναι σωστά τοποθετημένη, μπορεί να έχει ακατάλληλη δέσμη φωτός ή ακόμα και να προκαλέσει ζημιά στο φανάρι λόγω υπερθέρμανσης.

Τελευταίο βήμα αποτελεί πάντοτε ο έλεγχος καλής λειτουργίας και της κατεύθυνσης της δέσμης φωτός.

 
Μετά την εγκατάσταση, έλεγξε αν λειτουργεί σωστά η νέα λάμπα. Για τα εμπρός φώτα, κοίταξε αν η δέσμη έχει τη σωστή κατεύθυνση (ιδίως σε Xenon/LED). Αν παρατηρήσεις ότι τα φώτα δεν «σημαδεύουν» σωστά ή αν τρεμοπαίζουν, ίσως χρειάζεται να ελέγξεις τις γειώσεις ή τις ρυθμίσεις των ballast/driver. Στις LED αναβαθμίσεις, ενδέχεται να προκύψει πρόβλημα με ένδειξη σφάλματος στο ταμπλό. Γι ΄ αυτό υπάρχουν «canbus» συμβατές λάμπες που αποτρέπουν τέτοια προβλήματα.

Η αντικατάσταση των λαμπτήρων στο αυτοκίνητο είναι μια εργασία που μπορείς να κάνεις με λίγη προσοχή και σωστή προετοιμασία. Είτε οδηγείς ένα μικρό πόλης με φώτα αλογόνου, είτε ένα SUV με Xenon ή full LED φωτισμό, υπάρχουν τρόποι να κάνεις την αλλαγή μόνος σου. Το κλειδί είναι η σωστή αναγνώριση του τύπου λαμπτήρα και η ασφαλής εκτέλεση. Και πάντα, αν δεν είσαι σίγουρος, μπορείς να συμβουλευτείς έναν μηχανικό ή ηλεκτρολόγο αυτοκινήτων.