Το... αλφαβητάρι της εξάτμισης, όσα πρέπει να ξέρεις. Από τι αποτελείται και πώς λειτουργεί;
Η επίσημη ονομασία είναι «σύστημα εξαγωγής ενός κινητήρα». Το σύστημα που είναι υπεύθυνο να μεταφέρει τα καυσαέρια από το θάλαμο καύσης στην ατμόσφαιρα. Η λεγόμενη εξάτμιση, λοιπόν, μπορεί να δεχθεί κάποια βελτίωση, η οποία θα χρησιμεύσει στην καλύτερη ροή των καυσαερίων, ώστε να γίνει πιο αποδοτική η λειτουργία του κινητήρα. Σε όλα τα σύγχρονα αυτοκίνητα οι κατασκευαστές «φιμώνουν» τον κινητήρα από το σύστημα εξαγωγής, ώστε να τηρεί όλα τα κριτήρια που επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά στο θόρυβο που παράγει, αλλά και στην ποσότητα εκπομπών ρύπων.
Στις γραμμές που ακολουθούν θα μάθουμε τα εξαρτήματα της εξάτμισης και θα κατανοήσουμε τον τρόπο λειτουργίας της. Σε δεύτερο στάδιο, θα ασχοληθούμε με τους λόγους εξαιτίας των οποίων χαλάει μία εξάτμιση, ενώ θα δούμε και τι πρέπει να κάνουμε σε τέτοιες περιπτώσεις.
Η δουλειά της εξάτμισης
Κατά κανόνα, το σύστημα εξαγωγής απαρτίζεται από μεταλλικές κατασκευές, δηλαδή σωληνώσεις και λοιπά εξαρτήματα που θα δούμε στην πορεία, και κύριος σκοπός του είναι η διαχείριση των καυσαερίων του κινητήρα. Εισάγοντας τον όρο «διαχείριση καυσαερίων» βλέπουμε πως το σύστημα εξαγωγής έχει να επιτελέσει κάμποσες βασικές λειτουργίες, οι οποίες είναι:
- Να απομακρύνει τα καυσαέρια από το μηχανοστάσιο και από το όχημα.
- Να περιορίζει το θόρυβο εξαγωγής του κινητήρα.
- Να συνεισφέρει στη βελτίωση της απόδοσης του κινητήρα, είτε από μόνο του, είτε ενσωματώνοντας διατάξεις, όπως λ.χ. ένα turbo.
- Να φιλοξενεί τους αισθητήρες του συστήματος διαχείρισης κινητήρα που άπτονται των λειτουργιών προετοιμασίας καυσίμου μίγματος (δηλαδή τους αισθητήρες λάμδα).
- Να ενσωματώνει τις διατάξεις καθαρισμού των καυσαερίων (καταλύτες, φίλτρα κατακράτησης σωματιδίων κ.λπ.).
Ποια τα εξαρτήματά της;
Η εξάτμιση του αυτοκινήτου αποτελείται από τμήματα τα οποία ενώνονται μεταξύ τους, ώστε να μπορούν να αφαιρεθούν εύκολα στο συνεργείο. Η εξάτμιση ξεκινά από την πολλαπλή, η οποία διαθέτει ανάλογο αριθμό σωλήνων με τους κυλίνδρους του κινητήρα. Οι σωλήνες αυτοί ενώνονται και καταλήγουν σε ένα. Μετά από εκείνο το σημείο ενώνονται με τον καταλύτη, ο οποίος φιλτράρει τις βλαβερές ουσίες της καύσης του κινητήρα. Σειρά έχει το μεσαίο καζάνι και το τελικό, με το πρώτο να είναι υπεύθυνο για τη ροή των καυσαερίων και το τελευταίο να περιορίζει το θόρυβο που καταλήγει στο περιβάλλον.
Γιατί είναι σημαντική η εξάτμιση;
Ο πρώτος και βασικός λόγος είναι ότι, συνήθως, ο οδηγός ή οι επιβάτες του εκάστοτε μηχανοκίνητου βρίσκονται πολύ κοντά στον κινητήρα και, ως εκ τούτου, πρέπει με κάποιον τρόπο να αποτραπεί το ενδεχόμενο να εισπνεύσουν τα βλαβερά και επικίνδυνα καυσαέρια. Τα καυσαέρια ενός βενζινοκινητήρα, πριν περάσουν από το όποιο σύστημα καθαρισμού τους (βλ. καταλυτικός μετατροπέας), περιέχουν δηλητηριώδες μονοξείδιο του άνθρακα (CO), καρκινογόνους άκαυτους υδρογονάνθρακες (HC), ασφυξιογόνο διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και διάφορες άλλες ενώσεις, σε μικρότερες συγκεντρώσεις. Στις μέρες μας πέρα από τη προστασία οδηγού και επιβατών, η εξάτμιση φροντίζει και για τη προστασία του περιβάλλοντος, ενσωματώνοντας όλα όσα χρειάζονται για τον... εξαγνισμό των καυσαερίων και τη μετατροπή τους σε «αβλαβή» για τον άνθρωπο αέρια. Εξίσου σημαντική συνεισφορά του συστήματος εξαγωγής είναι πως μειώνει τρομερά τον παραγόμενο θόρυβο του κινητήρα, μιας και «κατευνάζει» την ηχητική ενέργεια των καυσαερίων και επαναφέρει τον θόρυβο του κινητήρα σε ανεκτά επίπεδα! Πέρα από όλα τα παραπάνω το σύστημα εξαγωγής φροντίζει και για την εύρυθμη λειτουργία του κινητήρα. Σε έναν τυπικό βενζινοκινητήρα, το 35-40% της ενέργειας που περιέχεται στο καύσιμο πάει «χαμένο» στην εξάτμιση, υπό μορφή θερμικής, κινητικής και ηχητικής ενέργειας. Το σύστημα εξάτμισης φροντίζει να αξιοποιεί μέρος αυτής της ενέργειας προς όφελος της απόδοσης του κινητήρα, αυξάνοντας την ογκομετρική απόδοση μέσω της βελτίωσης του ποσοστού πλήρωσης των κυλίνδρων.
Εξάτμιση = το σύστημα εξαγωγής ενός κινητήρα
Οι 5 βασικές λειτουργίες της
Από τι αποτελείται - τα κύρια εξαρτήματα
Είναι ο μηχανισμός που διώχνει τα καυσαέρια
Μειώνει το θόρυβο ενός κινητήρα
Ξέρεις πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της ή με όσα έχεις δει πιστεύεις ότι είναι κυρίως για εφέ;
