Πλέον τα βλέπουμε όλο και πιο συχνά, κυρίως σε υβριδικά αυτοκίνητα. Ώρα να μάθουμε πως λειτουργούν τα κιβώτια συνεχώς μεταβαλλόμενων σχέσεων και ποια είναι τα πλεονεκτήματά τους. Έχετε οδηγήσει ποτέ αυτοκίνητο με τέτοιο κιβώτιο και, αν ναι, τι εντυπώσεις σας άφησε;
Το τελευταίο διάστημα τα ακούμε όλο και περισσότερο, αφού σε αρκετά μοντέλα της αγοράς υπάρχει μία έκδοση με τέτοιου είδους κιβώτιο. Αναφερόμαστε στα σασμάν συνεχώς μεταβαλλόμενων σχέσεων, γνωστά και ως CVT (Continuously Variable Transmission). Η διάδοση των αυτόματων κιβωτίων είναι πλέον δεδομένη και, όπως όλα δείχνουν, το αγοραστικό κοινό τα προτιμά. Ας δούμε αυτή την ιδιαίτερη περίπτωση αυτόματου σασμάν που απαντάται κυρίως σε υβριδικά μοντέλα της αγοράς.
Αρχικά θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι τα κιβώτια ταχυτήτων είναι διατάξεις με γρανάζια σταθερής σχέσης μετάδοσης που μεταφέρουν την ροπή του κινητήρα στους τροχούς. Σε ένα κιβώτιο έξι σχέσεων, για παράδειγμα, έχουμε έξι σταθερές σχέσεις μετάδοσης της ισχύος, τόσο στα μηχανικά κιβώτια, όσο και στα αυτόματα κιβώτια, με τον οδηγό ή τον εγκέφαλο του οχήματος αντίστοιχα να επιλέγει την κατάλληλη. Στην περίπτωση, όμως, των κιβωτίων συνεχώς μεταβαλλόμενων σχέσεων τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Ας δούμε από ποια εξαρτήματα αποτελείται και πως λειτουργεί.
Ένα κιβώτιο τύπου CVT αποτελείται κυρίως από τρία εξαρτήματα, δύο γρανάζια μεταβαλλόμενης διαμέτρου και ένανιμάντα. Το ένα γρανάζι βρίσκεται στον άξονα εξόδου του κινητήρα και περιστρέφεται από αυτόν, ενώ το δεύτερο μεταφέρει την κίνηση προς τους τροχούς του οχήματος. Ο ιμάντας είναι το μέσο που αναλαμβάνει την μεταφορά της κίνησης από το ένα γρανάζι προς το άλλο.
Περνάμε στη λειτουργία του, η οποία είναι εύκολα κατανοητή! Κατά την έναρξη του κινητήρα, το γρανάζι που είναι συνδεδεμένο σε αυτόν έχει την ελάχιστη δυνατή διάμετρο και το γρανάζι της μετάδοσης τη μέγιστη. Καθώς οι στροφές λειτουργίας του κινητήρα αυξάνονται (και μαζί τους η ροπή), το γρανάζι που συνδέεται με τον κινητήρα μεγαλώνει σε διάμετρο και αντιστοίχως το γρανάζι που μεταφέρει την κίνηση στους τροχούς αρχίζει να μικραίνει. Η μεταβολή στις διαμέτρους γίνεται ταυτόχρονα, ώστε ο ιμάντας να είναι πάντα τεντωμένος, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται άπειρες σχέσεις μετάδοσης. Αυτός είναι και ο λόγος που το συγκεκριμένο κιβώτιο ονομάζεται συνεχώς μεταβαλλόμενων σχέσεων.
