Όταν μιλάμε για το θάνατο ίσως του καλύτερου πιλότου όλων των εποχών, υπό αρκετά περίεργες συνθήκες, και 25 χρόνια μετά το βίαιο θάνατό του καμία πειστική και επίσημη εξήγηση δεν δόθηκε ποτέ, τότε ο λόγος του αρχισχεδιαστή του μονοθέσιου έχει τρομερή βαρύτητα.
Την πρωτομαγιά του 1994 γράφτηκε η πιο μαύρη σελίδα στην ιστορία της Formula 1. Το Grand Prix του San Marino που διεξαγόταν εκείνη την ημέρα, έμελλε να μείνει για πάντα στις μνήμες όλων όσων αγαπάνε την επιτομή του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Ο θάνατος του Θρυλικού Ayrton Senna, συγκλόνισε το παγκόσμιο στερέωμα (ακόμα και ανθρώπους που δεν έχουν σχέσεις με τους αγώνες F1) και προκάλεσε θλίψη. Ο Βραζιλιάνος οδηγός βρισκόταν στην πρώτη θέση της εκκίνησης, για τρίτη συνεχόμενη φορά εκείνη την χρονιά. Οι λόγοι που στον έβδομο γύρο, έχασε τον έλεγχο του μονοθέσιού του και έπεσε στον τοίχο μέχρι και σήμερα δεν έχουν διευκρινιστεί. Δύο ώρες αργότερα, ο Ayrton κατέληξε…
Από τότε έως και σήμερα έχουν κυκλοφορήσει δεκάδες σενάρια συνομωσιολογίας, με κορυφαίο πως τον πυροβόλησε εντεταλμένος της Ιταλικής μαφίας! Βέβαια, όταν βλέπεις τέτοια επιμελή και καίρια απόκρυψη σημαντικών στοιχείων της υπόθεσης, δίνεις τροφή στα σενάρια συνομωσίας.
Τα σενάρια για τους λόγους που οδήγησαν σε αυτή την τραγωδία δίνουν και παίρνουν έκτοτε. Κανένα όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα. Ακόμα και οι επίσημες κατηγορίες που απέδωσαν τα δικαστήρια που ακολούθησαν, δεν απέφεραν καρπούς, αφού όλοι οι υπεύθυνοι της Williams που έκατσαν στο εδώλιο, αθωώθηκαν. Ανάμεσά τους και ο Αdrian Νewey, ένας από τους πιο γνωστούς μηχανικούς (ίσως ο κορυφαίος αρχισχεδιαστής) στην σύγχρονη ιστορία του αθλήματος. Οι ενοχές από τον τραγικό θάνατο του Θρυλικού οδηγού, ήταν από μόνες τους η μεγαλύτερη καταδίκη γι αυτόν. Μπορεί ακόμα και σήμερα να μην μπορεί να προσδιορίσει τον λόγο που το όχημα του Senna τον πρόδωσε, ήξερε πως η αιτία βρίσκεται σε κάποια δική του επιλογή.
«Ήμουν ένας από αυτούς που σχεδίασαν το όχημα στο οποίο πέθανε ένας σπουδαίος άνθρωπος και κορυφαίος οδηγός. Ξέρω ότι έκανα κάτι λάθος, δεν με ενδιαφέρει αν αυτό το λάθος προκάλεσε το δυστύχημα, αλλά το γεγονός ότι εγώ σχεδίασα κάτι λανθασμένα με βαραίνει, και δεν θα έπρεπε να έχω επιτρέψει να χρησιμοποιηθεί το μονοθέσιο. Θα θεωρώ για πάντα υπεύθυνο τον εαυτό μου για τον θάνατο του Ayrton. Είμαι υπεύθυνος, αλλά όχι ένοχος», έγραφε χαρακτηριστικά στην αυτοβιογραφία του ο Newey.
«Τα λίγα μαλλιά που είχα, έπεσαν μετά το δυστύχημα. Με άλλαξε πάρα πολύ σαν άνθρωπο αυτό το τραγικό περιστατικό. Ο Patrick Head και εγώ αναρωτηθήκαμε αν πραγματικά επιθυμούμε να συνεχίσουμε αυτή τη δουλειά. Αν θέλαμε πραγματικά να συνεχίσουμε να συμμετέχουμε σε ένα άθλημα, όπου άνθρωποι μπορούν να χάσουν τη ζωή τους, μέσα σε κάτι που εμείς κατασκευάσαμε. Επίσης, αναρωτηθήκαμε αν το δυστύχημα προκλήθηκε από κάτι που έσπασε ή από λάθος σχεδιασμό. Στη συνέχεια άρχισε η εκδίκαση της υπόθεσης. Ακολούθησε μία πολύ δύσκολη περίοδος για όλους στην ομάδα. Θυμάμαι πως η επόμενη μέρα του δυστυχήματος ήταν αργία, ωστόσο κάποιοι πήγαμε στο εργοστάσιο, προσπαθώντας να μελετήσουμε όλα τα δεδομένα για να διαπιστώσουμε τι συνέβη. Η αλήθεια είναι πως ποτέ δεν θα μάθουμε τι ακριβώς συνέβη. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως έσπασε η κολώνα του τιμονιού και το μεγάλο ερώτημα είναι αν αυτό συνέβη εξαιτίας του ατυχήματος ή αν αυτό προκάλεσε την ζημιά στην κολώνα. Το σίγουρο είναι πως είχε ρωγμές και αργά ή γρήγορα θα έσπαγε. Δυστυχώς δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο σχεδιασμός της ήταν μέτριος. Παρόλα αυτά, όλα τα στοιχεία υποδηλώνουν πως το μονοθέσιο δεν βγήκε εκτός πορείας λόγω σπασμένης κολόνας τιμονιού. Το πιθανότερο είναι να υπήρξε «κλατάρισμα» του πίσω δεξιού ελαστικού λόγω θραυσμάτων που βρίσκονταν στην πίστα».
O Βρετανός αρχισχεδιαστής τελικά αποφάσισε να συνεχίσει την εκθαμβωτική καριέρα του. Υπήρξε ο πρώτος σχεδιαστής που κατέκτησε πρωτάθλημα με τρεις διαφορετικές ομάδες (Williams, McLaren, Red Bull) και έγραψε ιστορία στον χώρο της Formula 1, αλλά ποτέ δεν κατάφερε να ξεπεράσει τις τύψεις για τον θάνατο του Ayrton Senna. Mπορεί να μην καταδικάστηκε ποτέ από κανένα δικαστήριο αλλά η καταδίκη του από την ίδια του την συνείδηση, είναι μάλλον η πιο σκληρή που θα μπορούσε να του συμβεί…
