Ο συμπλέκτης κάθε χειροκίνητου αυτοκινήτου αποτελείται από το πακέτο δίσκος-πλατό και τον ρουλεμάν. Αυτά τα αναλώσιμα δέχονται μεγάλες πιέσεις και φθείρονται από τα συνεχόμενα φρεναρίσματα. Για αυτό και χρειάζονται αντικατάσταση την σωστή στιγμή. Πώς όμως δουλεύουν και πόσο κάνει ο δίσκος πλατό;
Υπάρχει κανείς που δεν γνωρίζει την λειτουργία του συμπλέκτη; Μέσω αυτού μεταφέρεται η περιστροφική ισχύ από τον κινητήρα στους κινητήριους τροχούς από το κιβώτιο. Αυτό που αρκετοί δεν γνωρίζουν είναι τα εξαρτήματα ενός συμπλέκτη. Λοιπόν, κάθε συμπλέκτης αποτελείται από δύο βασικά κομμάτια, ένα μεταλλικό δίσκο και το πλατό (μεταλλική πλάκα). Κάθε δίσκος έχει κεραμικά εξογκώματα, είναι κατασκευασμένος από υλικό με υψηλό συντελεστή τριβής και είναι συνδεδεμένος με τον πρωτεύοντα άξονα του κιβωτίου ταχυτήτων. Αντίστοιχα, το πλατό είναι βιδωμένο στο σφόνδυλο του κινητήρα και θεωρείται συνέχεια του στροφαλοφόρου άξονα για κινείται στις ίδιες στροφές με αυτές του κινητήρα.
Πώς δουλεύουν;
Η σύνδεση των παραπάνω εξαρτημάτων με το πεντάλ γίνεται είτε υδραυλικά με σωλήνα, είτε μηχανικά με συρματόσχοινο. Με την βοήθεια του μηχανισμού του συμπλέκτη, ο δίσκος πιέζεται από το πλατό πάνω στο σφόνδυλο. Κάπως έτσι, προκύπτει τριβή ανάμεσα στο πλατό και το δίσκο που περιστρέφεται μαζί με τον άξονα εισόδου του κιβωτίου ταχυτήτων, παράγεται ροπή από τον κινητήρα η οποία μεταφέρεται στο κιβώτιο και κατόπιν μεταδίδεται στο διαφορικό και τους τροχούς.
Αυτά ισχύουν μόλις πατήσουμε το αριστερό πεντάλ. Όταν δεν ασκείται πίεση, ο δίσκος πιέζεται από ελατήρια πάνω στο πλατό και περιστρέφεται μαζί με αυτό. Όταν πατάς ξανά το πεντάλ, ο δίσκος απομακρύνεται, γλιστρώντας πάνω στον άξονα του κιβωτίου, απομονώνοντας έτσι το κιβώτιο ταχυτήτων από τον κινητήρα.
Γιατί φθείρεται ο δίσκος-πλατό & πότε πρέπει να τον αλλάξω;
Αναμενόμενο είναι η συχνή χρήση του συμπλέκτη σημαίνει και μεγαλύτερη φθορά σε δίσκο-πλατό. Υπάρχουν συγκεκριμένα λάθη που πρέπει να αποφύγεις για να επεκτείνεις τη διάρκεια ζωής στο πακέτο δίσκο-πλατό. Κατά κανόνα, ένα εργοστασιακό πακέτο βγάζει πάνω από 80-100.000 χλμ., με την αλλαγή του συστήματος να εξαρτάται και από την χρήση που κάνεις. Ο κυριότερος εχθρός του συστήματος είναι η θερμότητα, με το σημείο αποσύνθεσης να είναι οι 320 βαθμοί Κελσίου και η καταστροφή να έρχεται στους 450ο C.
Παρακάτω έχουμε ορισμένα tips για την σωστή χρήση του συμπλέκτη:
- Μην κρατάς πατημένο το συμπλέκτη σε μία στάση και στο κόκκινο. Η νεκρά είναι... φίλη σου. Μάλιστα, στα νεότερης τεχνολογίας αυτοκίνητα με start-stop, το πάτημα του συμπλέκτη δεν επιτρέπει στο σύστημα να μπει σε λειτουργία, με αποτέλεσμα την αύξηση της κατανάλωσης.
- Κάνε σωστά σύμπλεξη και αποσύμπλεξη όταν αλλάζεις ταχύτητα. Μην οδηγείς με το πόδι πάνω από το συμπλέκτη ή μισο-πατημένο. Έτσι υπάρχει συνεχής φθορά στο δίσκο, καθώς τρίβεται στο πλατό. Σε κάθε αλλαγή ταχύτητας πίεσε μέχρι κάτω το πεντάλ, πάρε το πόδι σου από το γκάζι, άλλαξε ταχύτητα αφού φτάσει ο συμπλέκτης τέρμα κάτω και μόλις ολοκληρώσεις την αλλαγή, πάρε το πόδι σου από τον συμπλέκτη και πέρνα ξανά στο γκάζι.
- Μην επιβραδύνεις κατεβάζοντας ταχύτητες
- Βάλε χειρόφρενο σε κάθε παρκάρισμα
- Μην ισορροπείς στην ανηφόρα «παίζοντας» με συμπλέκτη και γκάζι. Πάτα απλώς φρένο.
Τότε θέλει αλλαγή ο δίσκος-πλατό - Έτσι τσεκάρεις μόνος σου
Όσο σωστά κι αν οδηγείς, θα έρθει το πλήρωμα του χρόνου και η ώρα της αντικατάστασης. Το σημαντικό είναι να ξέρεις πότε πρέπει να αλλάξεις δίσκο-πλατό για να οδηγείς με ασφάλεια και να γλιτώσεις επιπλέον έξοδα από τυχόν μεγαλύτερη ζημιά.
Με την φθορά του συμπλέκτη, λοιπόν, υπάρχουν συγκεκριμένα «συμπτώματα» που πρέπει να προσέξεις.
- Τα ελατήρια και τα χτένια του πλατό έχουν σκληρύνει, μαζί και το πεντάλ, υπάρχει θόρυβος και δονήσεις
- Δεν μπαίνει εύκολα ταχύτητα διότι η σύμπλεξη γίνεται πολύ κοντά στο τέρμα της διαδρομής του πεντάλ
- Το αυτοκίνητο πατινάρει ενώ κινείται. Δεν υπάρχει, δηλαδή, η κατάλληλη δύναμη τριβής ανάμεσα σε δίσκο και πλατό, τα οποία «γλιστρούν» μεταξύ τους με αποτέλεσμα να μην δίνει την απαραίτητη ροπή στρέψης στον κινητήριο άξονα.
- Πατάς γκάζι, ο κινητήρας ανεβάζει στροφές αλλά το αυτοκίνητο δεν επιταχύνει
- Υπάρχει μυρωδιά σαν καμένο φαΐ ή λάδι.
Έτσι βλέπεις μόνος σου αν δουλεύει ο συμπλέκτης
Μέχρι να φτάσουμε στη... λυπητερή με την αντικατάσταση δίσκου-πλατό, μπορείς μόνος σου να τσεκάρεις αν το σύστημα αντέχει. Για παράδειγμα, όταν το αυτοκίνητο είναι σταματημένο, βάλε 3η ή 4ηταχύτητα, «τράβηξε» χειρόφρενο, ανέβασε ελαφρώς στροφές κι άφησε το συμπλέκτη. Αν ακούσεις θόρυβο, μυρίσει καμένο ή οι στροφές ανέβουν χωρίς κίνηση τότε ήρθε η ώρα της αλλαγής. Αντίθετα, εάν ο κινητήρας σβήσει, ο συμπλέκτης παραμένει λειτουργικός.
Αλλος τρόπος είναι να «κατεβάσεις» από 3η σε 2α, αφήνοντας απότομα το συμπλέκτη. Εφόσον οι στροφές δεν ανέβουν άμεσα, τότε πρέπει να επικοινωνήσεις με τον φίλο σου από το συνεργείο.
Πόσο κάνει η αντικατάσταση - Οι τιμές σε best-seller σε 3 κατηγορίες
Ήρθε το... μοιραίο, πόσο βαθιά θα βάλω το χέρι στην τσέπη; Καταρχάς, η διαδικασία αντικατάστασης παίρνει, κατά κανόνα, γύρω στις 4 ώρες. Αυτό ισχύει αναλόγως του μοντέλου διότι υπάρχουν περιπτώσεις που πρέπει να βγουν μαζί τόσο το κιβώτιο όσο και ο κινητήρας, για αυτό μπορεί η εργασία να ξεπεράσει τις 10 ώρες! Συνήθως, το κόστος αντικατάστασης σε για πλήρες σετ συμπλέκτη αρχίζει από τα τουλάχιστον 400-500 ευρώ.
Από το ρεπορτάζ που κάναμε, τώρα, θα δούμε ενδεικτικές τιμές αντικατάστασης δίσκου-πλατό. Οι τιμές αφορούν εξουσιοδοτημένα συνεργεία, συνυπολογίζοντας τον Φ.Π.Α., τα ανταλλακτικά και τα εργατικά χέρια, σε 4 δημοφιλή μοντέλα 4 κατηγοριών (μικρά, B-SUV, μικρομεσαία, C-SUV).
- Toyota Yaris 125 PS 6-MT (best-seller στην αγορά): 463,65 ευρώ
- Ford Puma 125 PS mHEV 6-MT (3ο B-SUV): 705,24 ευρώ
- Peugeot 3008 1,5 diesel 130 PS 6-MT (best-seller C-SUV): 472,60 ευρώ
Θα πληρώσεις γύρω στο 500άρικο
Αυτή είναι η λειτουργία του δίσκου-πλατό
Έτσι πατάω σωστά το συμπλέκτη
Γιατί χαλάει, πότε θέλει αλλαγή & και πώς τσεκάρω μόνος μου αν δουλεύει
Πόσο κοστίζει η αντικατάστασή σε Yaris, Puma & 3008
Πόσα πλήρωσες εσύ για να αλλάξεις δίσκο πλατό; Χρησιμοποιείς σωστά το συμπλέκτη;
Short Videos
