Κάθε πληροφορία για τους προβολείς στο... πιάτο σας

Πώς κατασκευάζεται ένας προβολέας;
Για να κατανοήσουμε τις διαφορές μεταξύ πολλών τύπων προβολέων, πρέπει πρώτα να αναλύσουμε τον τρόπο κατασκευής ενός προβολέα αυτοκινήτου. Όταν μιλάμε για προβολείς, εννοούμε συνήθως ολόκληρο το εξάρτημα στον πρόβολο. Βρίσκονται στο εσωτερικό ενός περιβλήματος, κύριος σκοπός του οποίου είναι η προστασία των ίδιων των λαμπτήρων και των εξαρτημάτων, καθώς και η στερεή τοποθέτηση των φώτων στο όχημα.

Από την στιγμή που οι ίδιοι οι λαμπτήρες εκπέμπουν το φως τους προς όλες τις κατευθύνσεις, είναι ενσωματωμένοι σε έναν ανακλαστήρα (παραβολικός καθρέφτης). Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι το φως συσσωρεύεται και κατευθύνεται προς τη σωστή κατεύθυνση, δηλαδή στο δρόμο. Σε παλαιότερα αυτοκίνητα, το κάλυμμα του προβολέα χρησίμευε στην κατανομή του φωτός. Επιπλέον, υπάρχει μια δομική διαμόρφωση που διασκορπίζει το φως. Προφανώς, το περίβλημα αξιοποιείται για την προστασία από την υγρασία και τις εξωτερικές συνθήκες. Οι περισσότεροι προβολείς αυτοκινήτων καλύπτονται, πλέον, με διαφανές γυαλί ή πλαστικό.

Αν επιλέγονται προβολείς xenon, χρησιμοποιούνται οι λεγόμενες μονάδες προβολής αντί για ανακλαστήρες. Υπάρχει ένας φακός ακριβώς μπροστά από τη λάμπα μέσω του οποίου κατευθύνεται το φως στη σωστή κατεύθυνση. Οι μονάδες προβολής έχουν το πλεονέκτημα ότι μπορούν να μετακινηθούν με αποτέλεσμα αν το θελήσουμε να δημιουργήσουμε τα περίφημα δυναμικά φώτα στροφής.
 
Προβολείς αλογόνου, αγαπημένη επιλογή
Οι προβολείς αλογόνου είναι στάνταρ εξοπλισμός στο αυτοκίνητο και ενσωματώνονται σε όλες σχεδόν τις βασικές εκδόσεις. Η εξήγηση είναι απλή: Σε αντίθεση με τους προβολείς xenon ή LED, είναι φθηνοί. Επιπλέον, η αντικατάσταση είναι γρήγορη σε περίπτωση ελαττώματος και συνήθως γίνεται σε οποιοδήποτε συνεργείο. Στον προβολέα αλογόνου, όπως στον κανονικό λαμπτήρα, υπάρχει ένα νήμα. Πρόκειται για ένα μείγμα αερίων αλογόνου το οποίο καίγεται. Έτσι, δημιουργείται λευκό έως και κίτρινο φως. Ανάλογα με τον τύπο του προβολέα, υπάρχουν ένα ή δύο φώτα αλογόνου για φωτισμό χαμηλής δέσμης και μία μονάδα στην υψηλή δέσμη. Η ένταση του φωτός των προβολέων αλογόνου είναι ικανοποιητική, ακόμα και αν υστερεί σε σχέση με το αποτέλεσμα που παράγουν σύγχρονοι προβολείς xenon ή LED.
 
Και ένα tip. Συχνά επιλέγονται μόνο μέτριοι προβολείς, οπότε ίσως αξίζει να εγκαταστήσετε καλύτερα φώτα για να αξιοποιήσετε στο έπακρο τους προβολείς αλογόνου.
 
Ποια η διαφορά ανάμεσα τους λαμπτήρες H7 και H4
Τονίστηκε παραπάνω ότι περισσότερα αυτοκίνητα σήμερα είναι εξοπλισμένα με προβολείς αλογόνου και ειδικά με λαμπτήρες H7. Τα ελαφρώς «γηραιότερα» μοντέλα συνήθως έχουν ακόμα εγκατεστημένους λαμπτήρες H4. Στο μάτι, η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των φώτων H4 και H7 είναι η φωτεινότητα τους, διότι λαμπτήρες H7 είναι φωτεινότεροι από τους λαμπτήρες H4.
 
Διαφορά ωστόσο εντοπίζουμε και στο σχεδιασμό τους. Τα φώτα αλογόνου H4 έχουν δύο νήματα, ένα για χαμηλή δέσμη και ένα για μεγάλα φώτα. Τα φώτα H7 έχουν μόνο ένα νήμα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποιούνται δύο προβολείς εδώ: ένας για τη χαμηλή δέσμη, ένας για την υψηλή δέσμη. Συνεπώς, δεν είναι εφικτό να ανταλλάξουμε απλώς τους λαμπτήρες H4 με τους αποτελεσματικότερους H7.


 
Προβολείς xenon: «Κτήμα» των πολυτελών αυτοκινήτων
Το αποτέλεσμα φωτισμού στους προβολείς xenon είναι ανώτερο από εκείνο των αλογόνων. Το τόξο των προβολέων xenon είναι σχεδόν πέντε φορές πιο φωτεινό από το νήμα ενός προβολέα αλογόνου και το φως πηγαίνει πιο μακριά, πράγμα που σημαίνει ότι ο δρόμος φωτίζεται καλύτερα. Οι προβολείς xenon συνήθως λάμπουν σε λευκό χρώμα, μερικές φορές ακόμη και σε μπλε απόχρωση, ώστε να έρχονται πιο κοντά στο φως της ημέρας. Έχουν περίπου τέσσερις φορές μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από την αντίστοιχη ενός λαμπτήρα αλογόνου.
 
 Οι προβολείς xenon είναι οι λεγόμενοι λαμπτήρες εκκένωσης αερίου. Δεν έχουν νήματα, αλλά αντίθετα δημιουργούν ένα ηλεκτρικό τόξο μέσω της καύσης του αερίου ξένου. Για τον λόγο αυτό, οι λαμπτήρες xenon είναι επίσης γνωστοί ως καυστήρες. Απαιτείται υψηλή τάση για ανάφλεξη, η οποία δεν μπορεί να παρέχεται από το ενσωματωμένο δίκτυο, επομένως πρέπει να υπάρχει διαθέσιμο στραγγαλιστικό πηνίο (ηλεκτρικό έρμα είναι μια συσκευή τοποθετημένη σε σειρά με φορτίο για τον περιορισμό της ποσότητας ρεύματος σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα).
 
Όπως είναι λογικό, όλα τα παραπάνω πλεονεκτήματα κοστίζουν. Οι προβολείς xenon αποτελούν ένα μόνο μέρος του βασικού εξοπλισμού σε μοντέλα πολυτελείας. Τα περισσότερα μοντέλα συνοδεύονται από μια... έξτρα τετραψήφια χρέωση. Παρεμπιπτόντως, οι προβολείς xenon δεν λειτουργούν πλήρως χωρίς αλογόνο, αλλά οι λαμπτήρες αλογόνου χρησιμοποιούνται συχνά στην υψηλή δέσμη.
 
Προβολείς LED: Οικονομικοί, μεγάλη διάρκεια ζωής και... ακριβοί
Σε αντίθεση με τους λαμπτήρες, οι προβολείς LED είναι εξοπλισμένοι με διόδους εκπομπής φωτός. Οι μεμονωμένες δίοδοι είναι κατανεμημένες σε δομές για τις διάφορες εργασίες προβολέων. Επιπλέον, μπορούμε να τους ελέγξουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να χρησιμοποιούμε λειτουργίες υποβοήθησης όπως η προσαρμόσιμη υψηλή δέσμη (για να ξεθωριάζει η όψη των αυτοκίνητων που βρίσκονται απέναντί μας).
 
Σημαντικό πλεονέκτημα στους προβολείς LED είναι πως το φως τους λάμπει μόνο προς μία κατεύθυνση. Δεν υπάρχει ανάγκη για ανακλαστήρες ή φακούς ώστε να κατευθύνουν το φως στο δρόμο. Σε σύγκριση με άλλους τύπους προβολέων, προσφέρουν υψηλή απόδοση φωτισμού: Εκπέμπουν περίπου δέκα φορές περισσότερο φως ανά watt από τον προβολέα αλογόνου, εξοικονομώντας πολλή ενέργεια. Ακόμη, έχουν ιδιαίτερα μεγάλη διάρκεια ζωής μιας και θεωρητικά, μπορούν να διαρκέσουν όσο «ζήσει» και το αυτοκίνητο.
 
Παρόλα αυτά, εάν είναι ελαττωματικοί, η λάμπα δεν μπορεί απλά να αντικατασταθεί. Κατά κανόνα, ολόκληρη η μονάδα του προβολέα πρέπει να αντικατασταθεί, κάτι που είναι ιδιαίτερα κοστοβόρο. Σε αντάλλαγμα, οι λυχνίες LED έχουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα. Ένας κανονικός προβολέας αλογόνου μπορεί να σπάσει από ελαφρώς ισχυρότερο χτύπημα, ενώ οι λυχνίες LED μπορούν να αντέξουν ακόμη και σε ατυχήματα χωρίς να πάθουν ζημιά.
 
Πώς ρυθμίζουμε σωστά τους προβολείς;



Ενώ οι προβολείς xenon διαθέτουν αυτόματο έλεγχο εμβέλειας προβολέων, οι απλοί προβολείς αλογόνου πρέπει να ρυθμίζονται. Ενδεικτικά, εάν το αυτοκίνητο είναι γεμάτο αποσκευές και επιβάτες ή τραβάτε ένα τρέιλερ, τα επερχόμενα αυτοκίνητα μπορούν να αναβοσβήνουν τα φώτα, προειδοποιώντας σας ότι τους θαμπώνετε. Για να αποφευχθεί αυτό, υπάρχει ένα μικρό κουμπί, συνήθως στα αριστερά ή στα δεξιά του τιμονιού, ανάλογα με το όχημα, με το οποίο μπορεί να ρυθμιστεί το εύρος εμβέλειας των προβολέων.
 
Αν οι προβολείς έχουν ρυθμιστεί με άδειο αυτοκίνητο και φωτίζουν πολύ μακριά ή σε μικρή ένταση, πρέπει να ελέγξουμε την αρχική ρύθμιση. Ο καλύτερος τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι ένα συνεργείο αυτοκινήτων. Μπορείτε να προσαρμόσετε τη βασική ρύθμιση μόνοι σας στους πολύ απλούς προβολείς, αλλά αυτό είναι πολύ χρονοβόρο. Το συνεργείο διαθέτει ειδικό εξοπλισμό έτσι ώστε το κόστος να μην ξεφεύγει.

Τι προσέχουμε όταν αγοράζουμε προβολείς
Ένα ελαττωματικό φως αλογόνου μπορεί να αντικατασταθεί στα περισσότερα αυτοκίνητα από τον καθένα μας ξεχωριστά. Κατά την αγορά, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι επιλέγετε μόνο τους λαμπτήρες που ταιριάζουν το αυτοκίνητό σας. Υπάρχουν, για παράδειγμα, λάμπες xenon στις υποδοχές H7, αλλά είναι παράνομες και, στη χειρότερη περίπτωση, θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλειά σας. Αγοράστε τους προβολείς σε εξειδικευμένα καταστήματα ή από αξιόπιστες ηλεκτρονικές ιστοσελίδες. Πολλοί κατασκευαστές υπόσχονται μια ιδιαίτερα υψηλή απόδοση και μεγαλύτερη εμβέλεια φωτός από τους συμβατικούς λαμπτήρες αλογόνου. Ενδεικτικά, δηλώνονται με "+ 130%". Στην προκειμένη, η υψηλότερη απόδοση σχετίζεται με μικρότερη διάρκεια ζωής.
 
Αν ο προβολέας είναι ελαττωματικός ή εάν θέλετε να εγκαταστήσετε σύγχρονο φωτισμό LED, χρειάζεστε έναν «αναπληρωματικό» προβολέα, με ένα νέο ζευγάρι προβολέων να κοστίζει λιγότερο από 100 ευρώ. Καλό θα είναι σε περιπτώσεις αντικατάστασης να αγοράζουμε προϊόντα γνωστών εταιρειών για να περιορίσουμε τους κινδύνους.

Τι ισχύει με τα θολά φώτα



Εάν οι προβολείς θολώνουν, ευθύνεται η υγρασία. Αν η θολούρα εξαφανιστεί μετά από λίγο, δεν πρέπει να ανησυχήσουμε. Οι προβολείς συχνά αναβοσβήνουν, όπως ισχύει επί παραδείγματι μετά από πλύσιμο του αυτοκινήτου ή σε πολύ υγρό καιρό.
 
Αυτός ο τύπος συμπύκνωσης του νερού  εξαφανίζεται μόνος του μετά από σύντομο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, εάν τα σταγονίδια νερού συνεχώς «κάθονται», αυτό μπορεί να είναι ένδειξη ανεπαρκούς συστήματος εξαερισμού. Μερικές φορές μόνο τα κανάλια εξαερισμού είναι βρώμικα ή τα λάστιχα που περικλείουν το περίβλημα έχουν φθαρεί. Μια άλλη αιτία είναι η ζημιά στο περίβλημα μέσω του οποίου διεισδύει το νερό. Σε αυτήν την περίπτωση, ο προβολέας πρέπει να ελεγχθεί προσεκτικά και να αφαιρεθεί. Ανάλογα με την αιτία, η ζημιά μπορεί να επιδιορθωθεί ή πρέπει να αντικατασταθεί ο προβολέας.
 
«Κιτρινισμένοι» προβολείς



Οι εξωτερικές συνθήκες όπως η υπεριώδης ακτινοβολία ή μικρά πετραδάκια μπορούν να «τυφλώσουν» τους προβολείς με την πάροδο του χρόνου. Οι «κιτρινισμένοι» προβολείς δεν μπορούν πλέον να διανέμουν το φως. Κατά κανόνα, ένα μόνο πράγμα βοηθά: νέοι προβολείς. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν επίσης να «περαστούν» με βερνίκι. Αυστηρά μιλώντας, αυτό δεν επιτρέπεται, επομένως θα πρέπει εκ των προτέρων να είστε σίγουροι για ό,τι κάνετε.
 
 
Χρειάζεται ειδική φροντίδα στους προβολείς;
Σε αντίθεση με το... χρώμα του αυτοκινήτου, οι προβολείς δεν απαιτούν ιδιαίτερη φροντίδα. Ωστόσο, πρέπει να είστε προσεκτικοί και να τους διατηρείτε καθαρούς. Η βρωμιά στους προβολείς μπορεί να επηρεάσει την κατανομή του φωτός. Στη χειρότερη περίπτωση, ο δρόμος δεν φορτίζεται επαρκώς φωτισμένος ή όσα βλέπουμε μπροστά μας είναι θολά. Επομένως, ένα σύστημα καθαρισμού προβολέων είναι προαπαιτούμενο ιδιαίτερα για φωτεινούς προβολείς όπως λαμπτήρες xenon. Ένα τέτοιο σύστημα έχει πλέον εγκατασταθεί και σε άλλους καλούς προβολείς. Εάν δεν έχετε σύστημα καθαρισμού, μπορείτε να ξεπλύνετε τους προβολείς με καθαρό νερό. Να απέχετε από τα καθαριστικά. Ειδικά τα πλαστικά καλύμματα μπορούν να επηρεαστούν και να γίνουν πιο γρήγορα κίτρινα.
 
Ποια είναι τα πρόστιμα εάν οι προβολείς δεν χρησιμοποιούνται σωστά;
Σε όποιον δεν χρησιμοποιεί τους προβολείς σύμφωνα με τους κανονισμούς, οδηγεί με εσφαλμένα ρυθμιζόμενους προβολείς και τυφλώνει την κυκλοφορία ή έχει λερωμένους προβολείς, μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο από 80 ευρώ, το οποίο ίσως να φτάσει και σε αφαίρεση του διπλώματος οδήγησης για έναν μήνα σε συγκεκριμένη παράβαση. Το άρθρο 36 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) παραθέτει αναλυτικά τους κανόνες χρήσης των φώτων οχημάτων και τα αντίστοιχα πρόστιμα.