Η κατάσταση των ελαστικών εξασφαλίζει πάνω από όλα την ασφάλειά μας. Παρακάτω βλέπουμε κάποια συχνά και επικίνδυνα λάθη που γίνονται τόσο κατά την αλλαγή ελαστικών, όσο και κατά τη χρήση τους.
Τα λάστιχα είναι τα παπούτσια του αυτοκινήτου. Όπως κι εμείς λοιπόν, αλλάζουμε παπούτσια και δεν έχουμε ένα μόνο ζευγάρι όσο ζούμε, έτσι και τα λατρεμένα μας οχήματα υπόκεινται στην ίδια ακριβώς διαδικασία.
Η φθορά αλλά και κάποιο ατύχημα (πχ. κλατάρισμα) είναι ο κύριος λόγος που θα αλλάξει κανείς λάστιχα στο αυτοκίνητό του. Πολλοί μάλιστα ιδιοκτήτες, που αλλάζουν ολόκληρο τον τροχό μαζί με τη ζάντα, προτιμούν να το κάνουν μόνοι τους αντί να πηγαίνουν στο βουλκανιζατέρ. Για τους πιο μυημένους στην αυτοκίνηση, αυτό αποτελεί μία από τις ομορφιές της ενασχόλησης με το αγαπημένο τους όχημα. Παρόλα αυτά, η διαδικασία αυτή εμπεριέχει και κίνδυνο σφάλματος ή απροσεξίας. Παρακάτω βλέπουμε τα πιο συνηθισμένα λάθη:
1) Μη χρήση ροπόκλειδου
Όταν τοποθετούμε τις ζάντες στο αυτοκίνητο, τα παξιμάδια (ή μπουλόνια, ανάλογα το μοντέλο) έχουν καθορισμένη ροπή σύσφιξης. Αν είναι υπερβολικά σφιχτά, τότε υπάρχει το ενδεχόμενο το παξιμάδι να κοπεί υπό συνθήκες μεγάλου φορτίου, για παράδειγμα κάποιο ατύχημα ή απότομο και δυνατό φρενάρισμα. Αν, από την άλλη πλευρά, είναι χαλαρά, τότε κατά την πορεία θα λυθούν εντελώς, και, αν δεν το συνειδητοποιήσουμε εγκαίρως, ο τροχός θα φύγει!
Καταλαβαίνουμε λοιπόν, πόσο μεγάλο ρόλο παίζει το να είναι σωστά σφιγμένοι οι τροχοί. Εδώ λοιπόν έρχεται ο ρόλος του ροπόκλειδου: Ένα κλειδί το οποίο σφίγγει έως ένα προκαθορισμένο ποσοστό ροπής. Χρησιμοποιώντας το, και σφίγγοντας τους τροχούς με τον αριθμό που αναγράφει ο κατασκευαστής στο manual, είμαστε σίγουροι πως τίποτα δεν θα πάει στραβά.
Κάτι που θα πρέπει να θυμόμαστε είναι ο επανέλεγχος του σφιξίματος αφού έχουμε διανύσει 50 χιλιόμετρα.
2) Λάθος τοποθέτηση γρύλου
Μια σημαντική πληροφορία που θα πρέπει όλοι να ξέρουμε για τα αυτοκίνητά μας: Δεν τοποθετούμε το γρύλο όπου βρούμε στο σασί, αλλά σε συγκεκριμένα σημεία, τα οποία πάλι τονίζονται στο βιβλιαράκι του κατασκευαστή, και σε πολλές περιπτώσεις υποδεικνύονται και στο αμάξωμα, συνήθως με ένα τριγωνάκι ή κύκλο. Αν δεν μπει ο γρύλος εκεί, αλλά σε άλλο σημείο, ενδέχεται να γίνει ζημιά στις ραφές του αμαξώματος, ή και να τρυπήσει το πάτωμα.
Επίσης, το έδαφος στο οποίο «πατάει» ο γρύλος είναι ζωτικής σημασίας: Πρέπει να είναι στέρεο και να μην γλυστρά. Επομένως πέτρες, άμμος, χώμα και γρασίδιαπαγορεύονται δια ροπάλου, καθώς υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να γλιστρήσει και να φύγει ο γρύλος, κάτι που θα προξενήσει υλικές ζημιές, ειδικά αν έχετε προλάβει να βγάλετε τον τροχό, αλλά ακόμα χειρότερα μπορεί να προκληθεί και σοβαρός τραυματισμός, αν εκείνη την ώρα είστε κάτω από το αυτοκίνητο.
3) Απουσία οπτικού ελέγχου
Όταν τοποθετούμε παλιά λάστιχα, πρέπει οπωσδήποτε να ελέγξουμε το βάθος του πέλματος του ελαστικού. Η νομοθεσία ορίζει ως ελάχιστο τα 1,6mm αλλά θα σας προτείναμε ως ελάχιστο τα 2mm για θερινά ελαστικά και 4mm για χειμερινά.
Δεν πρέπει να παραλείψουμε επίσης να ελέγξουμε και τη φθορά του ελαστικού. Αν δεν είναι ομοιόμορφη, τότε σημαίνει ότι κάποια ρύθμιση στην ανάρτηση του αυτοκινήτου είναι εκτός του προβλεπόμενου ορίου, ενώ αν η φθορά είναι μεγαλύτερη στις δύο άκρες, ή στη μέση, αυτό είναι δείγμα λανθασμένης πίεσης αέρα (μικρότερη ή μεγαλύτερη αντίστοιχα).
Δεν φτάνει μόνο αυτό όμως. Μπορεί το πέλμα τους να είναι επαρκές, αλλά τα λάστιχα να είναι ξερά, έχοντας χάσει έτσι τις ιδιότητες που τα κάνουν να μας ταξιδεύουν με ασφάλεια. Έτσι πρέπει λοιπόν να ελέγχουμε και το προφίλ τους προσεκτικά για ζημιές και τυχόν ρωγμές και σκασίματα, σημάδια ότι το ελαστικό έχει ξεραθεί αρκετά.
4) Οδήγηση με λάθος πίεση αέρα
Πριν λίγο αναφέραμε την λανθασμένη πίεση του ελαστικού σαν αίτιο φθοράς. Τώρα θα δούμε τι συμβαίνει αν εξακολουθούμε να οδηγούμε με λάθος πιέσεις. Κατ αρχάς, η συμπεριφορά του αυτοκινήτου είναι λανθασμένη. Πολύ απότομη, αν τα λάστιχα έχουν μεγαλύτερη πίεση από το κανονικό, πιο σπογγώδης, αν συμβαίνει το αντίθετο. Υπό ειδικές συνθήκες, υπάρχει πιθανότητα να ξεζανταριστεί το λάστιχο εάν δεν είναι επαρκώς φουσκωμένο, με κίνδυνο την απώλεια του ελέγχου του οχήματος!
Ειδικά όταν τοποθετούμε ζαντολάστιχα τα οποία τα είχαμε στην αποθήκη μας για μεγάλο χρονικό διάστημα, πρέπει οπωσδήποτε να ελέγξουμε την πίεσή τους, μιας και τείνουν να χάσουν τον αέρα τους όταν είναι ακίνητα για πολύ καιρό.
Ο κατασκευαστής αναφέρει τις προβλεπόμενες πιέσεις των ελαστικών τόσο στο manual όσο και με ειδικό αυτοκόλλητο, συνήθως στις εμπρός πόρτες, το πορτάκι του ρεζερβουάρ ή το ντουλαπάκι του συνοδηγού.
5) Λανθασμένη φορά ελαστικού
Πολλά ελαστικά, ειδικά αυτά με πέλμα τύπου U ή V, έχουν συγκεκριμένη φορά, η οποία χαρακτηρίζεται από ένα δείκτη στο προφίλ τους, ο οποίος συνήθως αναγράφει «direction» ή «rotation» μαζί με ένα βέλος. Αυτού του είδους τα πέλματα είναι ειδικά μελετημένα και σχεδιασμένα έτσι ώστε να διώχνουν το νερό σε περιπτώσεις βρεγμένου οδοστρώματος και να εξαλείφεται το επικίνδυνο φαινόμενο της υδρολίσθησης.
Στη περίπτωση που τοποθετήσουμε το λάστιχο με την λανθασμένη φορά, πετυχαίνουμε τα αντίθετα αποτελέσματα, ενώ ακόμα και σε στενό δρόμο το λάστιχο δεν δουλεύει σωστά, έχει χειρότερο κράτημα, μεγαλύτερες φθορές και αντίσταση, κάτι που μεταφράζεται σε μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμου και αυξημένο θόρυβο κύλισης.
6) Χειμερινά ελαστικά όταν δεν είναι Χειμώνας
Αυτό αφορά τους κατοίκους βορειότερων περιοχών, που χρησιμοποιούν και χειμερινά ελαστικά, τα οποία είναι χρήσιμα όταν η θερμοκρασία πέσει κάτω από τους 7 βαθμούς Κελσίου. Σε συνθήκες υψηλότερης θερμοκρασίας, η φθορά τους είναι μεγαλύτερη, το κράτημά τους χειροτερεύει με αυξημένη την απόσταση φρεναρίσματος, ενώ αυξημένη είναι και η κατανάλωση του αυτοκινήτου.
Σε γενικές γραμμές, τα χειμερινά ελαστικά θέλουν κρύο.
Χρήσιμες συμβουλές σχετικά με τα ελαστικά:
-Τα λιγότερο φθαρμένα ελαστικά πηγαίνουν στον πίσω άξονα, για να μας δίνουν καλύτερη σταθερότητα. Ασχέτου κίνησης του αυτοκινήτου, πρέπει ανά συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα να κάνουμε τα ελαστικά «εμπρός-πίσω» για να έχουν την ίδια φθορά.
-Σε περίπτωση που έχουμε εγκατεστημένους ενεργούς αισθητήρες πίεσης ελαστικών (TPMS), τότε δεν μπορούμε να αλλάξουμε τροχούς μόνοι μας. Βλέπετε, οι αισθητήρες αυτοί πρέπει να περνάνε συντήρηση και επισκευή, όποτε αλλάζουν λάστιχα.
Με μη ενεργούς αισθητήρες, το σύστημα θέλει ξανά βαθμονόμηση, μια διαδικασία η οποία περιγράφεται στο βιβλιαράκι του κατασκευαστή.
-Αν πρόκειται να αποθηκεύσουμε τα ζαντολάστιχά μας για μεγάλο διάστημα, τότε αυτό πρέπει να γίνει σε σκοτεινό, δροσερό και ξηρό μέρος, στοιβαγμένα οριζόντια.
Αν αποθηκεύουμε σκέτα λάστιχα, τότε καλύτερα να είναι όρθια, και ανά τακτά χρονικά διαστήματα να τα περιστρέφουμε.
-Προσοχή στη σκουριά! Κάποια σκουριασμένα παξιμάδια ή μπουλόνια θα μας ταλαιπωρήσουν αρκετά όταν έρθει η ώρα να ξαναλυθούν, το ίδιο ισχύει και για τη σκουριά στα μουαγιέ (το εξάρτημα του αυτοκινήτου επάνω στο οποίο «πατάει» και βιδώνει ο τροχός).
Μόλις εντοπίσουμε τη σκουριά, μπορούμε να την αφαιρέσουμε ξύνοντάς την με μια συρμάτινη βούρτσα, ενώ τα παξιμάδια μπορούν να αλλαχθούν με καινούρια.
-Τέλος, δεν πρέπει να οδηγούμε χωρίς ζυγοστάθμιση. Αν το βάρος του τροχού δεν είναι ισομοιρασμένο, τότε υπάρχει τρέμουλο στο τιμόνι, θόρυβος κύλισης και ασύμμετρη φθορά ελαστικών. Η ζυγοστάθμιση είναι μια διαδικασία που γίνεται από εξειδικευμένα καταστήματα, ενώ αν την αμελήσουμε θα προκληθούν φθορές και σύστημα διεύθυνσης, ανάρτησης και γενικότερα στο υπόλοιπο αυτοκίνητο.
